Jakie pieczywo jest odpowiednie dla diabetyka? Na co szczególnie zwrócić uwagę, kupując chleb dla osoby z cukrzycą? Odpowiednie odżywianie odgrywa ważną rolę w leczeniu wszystkich typów cukrzycy. Jednak nie jest to dieta ściśle eliminacyjna. Mając odpowiednią wiedzę, diabetyk może przekształcić swój codzienny jadłospis tak, by przestrzegać zasad, ale nie rezygnować z ulubionych pokarmów – w tym z chleba.
W tym artykule znajdziesz informacje:
Często słyszymy, że pierwszy krok, jaki powinna podjąć osoba, która dowiaduje się o tym, że jest chora lub zagrożona cukrzycą, to wyeliminowanie węglowodanów z diety. Nie chodzi jednak o absolutnie wszystkie węglowodany, ale przede wszystkim o cukry proste obecne np. w ciastach, słodkich bułkach, czekoladzie, cukierkach, przetworach owocowych (np. sokach, dżemach i konfiturach) oraz miodzie. Do grupy niebezpiecznych pokarmów zalicza się także białe pieczywo, czyli chleb i bułki wykonane z mąki z oczyszczonego ziarna. Jest ono mało wartościowe pod względem składników odżywczych (niska zawartość błonnika i witamin), a ponadto zawiera aż 60-78% skrobi (wielocukru składającego się wyłącznie z cząstek glukozy połączonych wiązaniami α-glikozydowymi). Nic więc dziwnego, że negatywnie wpływa na stężenie cukru we krwi i jest absolutnie niezalecane w diecie cukrzycowej.
Czy to znaczy, że diabetyk nie powinien jeść chleba w ogóle? Nie. Zaleca się zastąpić biały chleb i bułki pieczywem z mąki:
Jednak nie każdy ciemny chleb zalicza się do tych, które nadają się dla diabetyka. Jeśli w składzie wypieku znajduje się cukier lub jego pochodne, pieczywo nie powinno być spożywane przez chorego.
Diabetycy (chorujący zarówno na cukrzycę typu 1, jak i typu 2) nie powinni całkowicie rezygnować z chleba ze względu na to, że potrzebują błonnika. Pełni on ważną rolę nie tylko przy trawieniu i normowaniu poziomu cholesterolu, ale również wspomaga zachowanie odpowiedniej masy ciała oraz reguluje glikemię poposiłkową. Pomaga więc w kontrolowaniu choroby.
Warto jednak pamiętać, że nie każdy ciemny chleb zalicza się do tych, które nadają się dla cukrzyka. Jeśli w składzie wypieku znajduje się miód lub cukier, pieczywo nie powinno być spożywane przez chorego.
By wybrać odpowiedni chleb dla diabetyka, należy dokładnie sprawdzić jego skład, który jest dostępny na opakowaniu. W Piekarni Putka informacje dostępne są również w sklepach i na stronie internetowej. Chory powinien unikać pieczywa z niektórymi dodatkami np. kandyzowanymi lub suszonymi owocami (np. rodzynkami).
Przed zakupem warto także porównać energetyczność różnych wypieków. Spożywanie posiłków zgodnie z wyliczonym przez diabetologa lub dietetyka dziennym zapotrzebowaniem energetycznym pomoże utrzymać stałą masę ciała, co z kolei ułatwi kontrolowanie choroby. Dzienna dawka energii zależna jest od bardzo wielu czynników, jednak zazwyczaj dla diabetyka nie powinna przekraczać 1500-2400 kcal. Nie należy jednak ustalać jej samodzielnie, a przy pomocy specjalisty.
Poza tym w wyborze chleba dla cukrzyka ważną rolę odgrywają takie parametry, jak:
Indeks glikemiczny (IG) klasyfikuje produkty żywnościowe według ich wpływu na poziom glukozy we krwi w 2-3 godziny po spożyciu. Diabetycy powinni wybierać pieczywo o jak najniższym indeksie glikemicznym. Bardzo niskim parametrem cechują się chleby bez mąki (np. Czystoziarnisty Whole&Pure (zamów online) – 21,3 IG) oraz o wysokiej zawartości białka i błonnika pokarmowego (np. Chleb ProBody (zamów online) – 33,5 IG).
Wymiennik węglowodanowy (WW) to jednostka używana w leczeniu cukrzycy do określania ilości węglowodanów przyswajalnych w pokarmach. Diabetolog sugeruje pacjentowi liczbę wymienników i dopasowuje do nich liczbę jednostek insuliny na 1 WW. Jest ona zwykle różna w zależności od pory dnia posiłku (najczęściej najwyższa w porze śniadaniowej).
Wymiennik jest niezwykle istotny w leczeniu cukrzycy typu 1. Pozwala dostosować poziom insuliny do potrzeb organizmu po każdym posiłku i uniknąć hiperglikemii, a w rezultacie również późniejszych, poważnych powikłań cukrzycy.
Wymiennik węglowodanowy rzadko jest podawany na etykietach produktów spożywczych. Dlatego zwykle oblicza się go samemu według następującego wzoru: 1 WW = 10 g węglowodanów zawartych w produkcie. Oczywiście pod uwagę trzeba brać ilość zjedzonego chleba (uprzednio go zważyć).
By ułatwić diabetykom codzienne przygotowywanie posiłków, na stronie internetowej Piekarni Cukierni Putka znajduje się wskaźnik WW i WBT dla każdego produktu (nie tylko tych sugerowanych dla diabetyków). Wymiennik jest zwykle opisywany dla 100 g produktu lub wagi odpowiadającej mniej więcej jednej kromce.
Nie tylko węglowodany podnoszą poziom cukru we krwi. Robią to także białka i tłuszcze. Proces ten jest oczywiście znacznie dłuższy niż w przypadku cukrów, ale wpływa na występowanie ryzyka hiperglikemii. By jeszcze precyzyjniej obliczać zapotrzebowanie na insulinę, poza wskaźnikiem WW bierze się pod uwagę także wymiennik białkowo-tłuszczowy (WBT). Wyliczany jest on na podstawie wzoru: 1 WBT = 100 kcal pochodzących z białka i tłuszczu. Dawka insuliny na 1 WTB powinna być określana przez diabetologa.
Polecane cukrzykom pieczywo o niskim WW i WBT:
Produkty użyte w inspiracji
